1-مقدمه
در سال 94 حرفهايي از فعاليت چند تيم دانشگاهي در مورد ساخت پرنده هاي خورشيدي شنيدم ولي بدليل اينکه در عمل ميدونستم که موتورهاي الکتريکي هواپيما مصرف خيلي بالايي دارند و فکر ميکردم که سلولهاي خورشيدي توان لازم براي بکار انداختن اين موتورها را ندارند ،بنابراين به اين فعاليتها با ديد کار صرفا تحقيقاتي که عملياتي نخواهد شد نگاه ميکردم .

تا اينکه چند هفته پيش ، به پيشنهاد يک مرکز تحقيقاتي ، شروع به تحقيقات گسترده اي در زمينه ساخت پرنده خورشيدي سرنشين دار نموديم . در حين تحقيقات فهميديم که ساخت پرنده هاي خورشيدي سرنشين دار عملي بوده ولي بسيار پيچيده و وقت گير است .

به بيان ديگر ميتوان گفت که دنياي پرنده هاي خورشيدي ، دنياي محاسبات خيلي دقيق و تلفيقي گسترده بين دانش و تجربه هست .

بعد از آن ، ديدگاه بنده و  اعضاي تيم ساخت و پرواز ، نسبت به اين پرنده ها عوض شده و به آنها به چشم يک شاهکار هوافضا و به پروژه ساخت آن ، بعنوان يک پروژه عظيم و پيچيده مينگريم .

مطمئنم که شما دوستان نيز بعد از مطالعه اين سلسله مقالات ، به اين پرنده ها با ديده احترام خاصي نگاه خواهيد کرد .


و اما موضوع  اين پروژه تحقيقاتي :
اين پروژه در زمان خيلي کوتاهي به بنده اعلام شده و گفته شد بايد اعضاي تيم را دو روزه معرفي نمايم تا تائيد اوليه گردند سپس حدود دو هفته فرصت داده شد تا متن طرح را آماده کرده و  براي دفاع از آن به يکي از دانشگاهها برويم . در نتيجه بنده ميبايستي کارها را طوري مديريت ميکردم تا در عرض اين مدت :

-- اعضاي تيمهاي کاري هوافضا ، مکانيک و برق انتخاب شده و معرفي ميشدند ،
-- وظايف هر  تيمي با دقت مشخص شده و ارجاع داده ميشد
-- بر روي تحقيقات انجام شده بايد نظارت ميشد تا در زمان مقرر بتوانيم به نتيجه برسيم و زمان را از دست ندهيم
-- بايد نتايج بدست آمده را ارزيابي ميکرديم و موارد مهم را استخراج و در متن طرح مي گنجانديم
-- ميبايستي چندين مرحله طرح  بازبيني شده و مطالب آن بهينه ميشد
-- بايد براي حضور اعضا تيم در محل دانشگاه مورد نظر  هماهنگيهاي لازم انجام ميگرديد .
-- ..........
-- ..........

دوستانيکه تجربه مديريت تيمهاي فني براي انجام پروژه هاي فورس را دارند ميدانند که مديرت کردن تيم و ارنج کردن آن جهت به ثمر رساندن طرح ، از استخراج موارد فني طرح ، سختتر و دردسر ساز تر است .  در حقيقت انجام اين پروژه و آماده کردن طرحي کامل و جامع در اين زمان کم ، بيشتر از چالش فني ، چالش مديريتي براي بنده بود .

از طرفي دوستان کارفرما ، موضوع طرح را خيلي بزرگ و سخت تعريف کرده بودند :
ساخت يک پرنده خورشيدي با طول بال هفتاد متر و امکان حمل يک نفر

جهت اطلاع شما عزيزان بايد عرض کنم که تاکنون فقط به تعداد انگشتان دست  ، هواپيماي خورشيدي سرنشين دار در دنيا ساخته شده و ساخت آن بسيار پيچيده و مشکل است و در حقيقت در صورت موفقيت در ساخت ، ميتوان به آن بعنوان يک شاهکار بزرگ نگاه کرد تا يک پرنده .


اعضاي تيم کاري اين پروژه
-- محمد طايفه حسنلو – مدير  پروژه و طراح – مهندس صنايع
-- سعيد دهقان نژاد – مسئول تيم هوافضا – دکتراي هوافضا
-- امين شمالي – عضو تيم هوافضا – کارشناس ارشد هوافضا
-- سيد ميلاد موسوي – عضو تيم هوافضا – کارشناس هوافضا
-- سهيل صمدي – مسئول تيم برق – کارشناس ارشد تکنولوژي
-- اکرم آقا محسني – عضو تيم برق – کارشناس ارشد هوش مصنوعي
-- محمد امين همتي نژاد – عضو تيم مکانيک – کارشناس ارشد ساخت و توليد
-- حامد نوابي – عضو تيم مکانيک



چند نکته مهم :
-- اين تحقيقات ماحصل زحمات چند هفته اي تيمي هفت نفره بوده و بنده فقط مديريت تيم را بعهده داشته و گوشه اي از نتايج بدست آمده را به رشته تحرير در آورده ام .

-- اين تحقيق داراي محاسبات پيچيده زيادي بود که در متن مقاله از آنها صرفنظر شده و کليات بيان شده است .

-- سعي بنده بر اين است که هرچه کاملتر به بيان مطالب بپردازم و اين کار شايد در بعضي موارد از حوصله خوانندگان خارج بشود که پيشاپيش از اين بابت پوزش ميخواهم .

-- اين سلسه مقالات را در پنج قسمت نوشته و آماده کرده ام که به تدريج در سايت ساخت و پرواز قرار خواهد گرفت .

-- بدليل رعايت بعضي مسايل ، از ذکر خيلي از اسامي  و جزئيات طرح خودداري شده است .

-- بدليل جلوگيري از سواستفاده احتمالي از مطالب اين مقاله ، عمدا در بعضي از موارد فني ، اشتباهاتي گنجانده شده است .

-- بعضي از دوستان به نوشتن اين مقاله و قرار دادن آن در سايت انتقاد داشتند و ميگفتند که نبايد حاصل تلاش ما بصورت عمومي در سايت قرار بگيرد چرا که تيمهاي ديگر ميتوانند بدون زحمت از مطالب آن استفاده نمايند ولي بنده اعتقاد  دارم که داشتن اطلاعات و دانش تئوري در مورد يک موضوعي ، به توليد آن محصول نميتواند منجر شود بلکه براي ساخت يک محصول اونهم هواپيماي خورشيدي ، تجربه خيلي زياد با دانش فني لازم بايد درکنار هم قرار بگيرد تا منجر به توليد شود وگرنه اگر صرف داشتن دانش و اطلاعات ، منجر به توليد ميشد ، کشور ما با داشتن اينهمه دانشگاه سراسري و ازاد و پيام نور  و ..... و  تعداد بالاي اساتيد دانشگاهي ، بايد جزو توليد کنندگان برتر دنيا بود .  به بيان بهتر  " قدرت و توانايي بالاي تيم فني ما از دانش بالا در کنار  داشتن تجربه ساخت و پرواز انواع پرنده هاي خاص منشا ميگيرد در حاليکه اکثر تميهاي ديگر ، فاقد تجربه کاري لازم ميباشند "

---

2- تاريخچه

در دهه هشتم قرن گذشته ، ايده اي مطرح شد كه توجه مهندسين هوافضاي بسياري را به خود جلب كرد: استفاده از انرژي خورشيد در هواپيماها.
اين ايده ظاهري بسيار ساده و جالب داشت و از آنجا كه مي توانست تحول بزرگي در صنعت هوافضا ايجاد كند همزمان در كشورهاي پيشرو در صنعت هوافضا مورد توجه قرار گرفت اما در سالهاي بعد مشخص شد که اين ايده ، داراي پيچيدگيها فني و تکنيکي بسيار زيادي ميباشد .

دليل طرح ايده اوليه
-- نياز به هواپيماهاي با قابليت حضور بلند مدت پيوسته بر فراز آسمان بدون نياز به سوخت گيري
-- هدايت صنعت هوافضا به سمت دوستي با محيط زيست ( كاهش آلودگي هواپيما )
-- نداشتن خطرات ناشي از حمل سوخت در هواپيما
-- مکان انجام پروازهاي طولاني با توجه به نداشتن نياز به سوخت گيري
-- داشتن قطعات متحرك كمتر و در نتيجه نياز كمتر به تعمير و نگهداري


در تاريخ چهارم نوامبر 1974، اولين هواپيماي خورشيدي بدون سرنشين به نام Sunrise 1در درياچه خشک شده اي در Camp Irwin ايالت کاليفرنيا به پرواز درآمد.

از جمله مهمترين اين پرنده ها ، مي توان به Solar Challenger در سال 1981 اشاره کرد که داراي يک سرنشين بوده و در مدت 5 ساعت مسافت 262 کيلومتر را طي نمود. پس از آن در سال 1990 هواپيماي Sunseeker مسافت 400 کيلومتر را طي نمود.

چند نمونه از پرنده هاي خورشيدي که بغير از هليوس ، بقيه سرنشين دار هستند

چند نمونه از پرنده هاي خورشيدي بدون سرنشين